Wettelijk samenwonen

Twee personen die samenwonen en een verklaring van wettelijke samenwoning afleggen voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van hun gemeente, zijn wettelijk samenwonend. De registratie geeft een zekere juridische bescherming op het gebied van eigendom van goederen, de gezinswoning en verdeling van de gezinslasten.

Voorwaarden

U kunt wettelijk samenwonen met iemand als u een woning met hem of haar deelt. U kunt ook wettelijk samenwonen met iemand ook als u op het moment van het afsluiten van de wettelijke samenwoning nog niet effectief op hetzelfde adres woont. 

Dat geldt niet alleen voor heteroseksuele of homoseksuele partners. U kunt ook wettelijk samenwonen met familieleden zoals een broer of zus, een ouder of een kind, of met iemand anders waarmee u geen seksuele relatie hebt.

U kunt alleen een verklaring van wettelijk samenwonen tekenen als u:

  • juridisch bekwaam bent om een contract te sluiten
  • niet gehuwd bent
  • niet wettelijk samenwoont met iemand anders.

Procedure

U legt samen met uw partner of huisgenoot de verklaring van wettelijke samenwoonst af bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. De verklaring bevat de volgende gegevens:

  • datum van de verklaring
  • naam, voornamen, geboorteplaats, geboortedatum en handtekening van beide partijen
  • vermelding van de wil van beide partijen om wettelijk samen te wonen
  • vermelding dat beide partijen vooraf kennis hebben genomen van de artikelen 1475 tot 1479 van het Burgerlijk Wetboek dat het statuut van de wettelijke samenwoning regelt.

De wettelijke samenwoning kan worden beëindigd op volgende manieren:

  • in onderlinge overeenstemming door de samenwonenden
  • eenzijdig door een van de samenwonenden via een schriftelijke verklaring op de dienst burgerlijke stand van de gemeente
  • door het huwelijk
  • door het overlijden van een van de partners

Bij eenzijdige beëindiging: de partij die de wettelijke samenwoning eenzijdig verbreekt moet de verbreking op eigen kosten laten betekenen aan de andere partij door een gerechtsdeurwaarder. Zolang de betekening niet is uitgevoerd, blijft de wettelijke samenwoning gelden.

Regelgeving

artikelen 1475 tot 1479 van het Burgerlijk Wetboek

Wat meebrengen

  • de identiteitskaarten van beide samenwonenden.

Hebt u de Belgische nationaliteit en bent u geboren in België, dan zorgt de ambtenaar van de burgerlijke stand voor alle verdere documenten.

Hebt u de Belgische nationaliteit niet en/of woont u niet in België, dan moet u zelf volgende documenten meebrengen (maximum 6 maanden oud):

  • een uittreksel uit uw geboorteakte met aanduiding van de afstamming
  • een attest van ongehuwde staat
  • een uittreksel van de echtscheidingsakte als u gescheiden bent
  • een uittreksel van de overlijdensakte als u weduwe of weduwnaar bent.

Bewijs van registratie?

De betrokkenen krijgen bij het ondertekenen van de verklaring een ontvangstbewijs. Dit bewijst dat er ooit een verklaring van wettelijke samenwoonst is getekend, maar niet of het intussen al dan niet ontbonden is. U kan wel een bevolkingsattest met vermelding van de registratie verkrijgen, na aanvraag bij de dienst bevolking.

Samenlevingscontract

Een samenwoningsregistratie is niet hetzelfde als een samenlevingscontract. Een samenlevingscontract kan u afsluiten bij een notaris. Dit is enkel een vermogensrechtelijk contract en heeft geen invloed op de staat van de persoon. Dit heeft ook geen invloed op de belastingaangifte.

Indien bij de notaris een samenlevingscontract werd afgesloten, kan dit in de samenwoningsregistratie worden opgenomen.